Θεματική περιήγηση στο Ποσείδι

Στο αμμώδες δυτικό ακρωτήριο της χερσονήσου της Κασσάνδρας, Χαλκιδικής (στην περιοχή της αρχαίας Μένδης) βρίσκεται το ιερό του Ποσειδώνα. Πρόκειται για το αρχαιότερο ιερό της Μακεδονίας και ένα από τα πρωιμότερα σε ολόκληρο τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο, το οποίο σηματοδοτούσε τον κατάπλου από το Αιγαίο πέλαγος. Η λατρεία του θαλάσσιου θεού πιστοποιείται για μια χιλιετία περίπου, από τον 11ο αιώνα π.Χ. όταν ιδρύθηκε στον χώρο το αρχαιότερο λατρευτικό κτίριο και τουλάχιστον μέχρι την ελληνιστική περίοδο, τον 2ο αιώνα π.Χ. που φαίνεται ότι έγιναν οι τελευταίες επισκευές (http://odysseus.culture.gr).

Την άνοιξη του 1960 το φορτηγό πλοίο “Αλέξανδρος”, λόγω κακής ορατότητας προσάραξε στην νότια ακτή του ακρωτηρίου. Έχοντας βρεθεί στο ξεκίνημα της ζωής του στους αντίποδες της σημερινής του θέσης, έφτασε στις ελληνικές θάλασσες στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, γλιτώνοντας κατόπιν από την αναγκαστική διάλυση αλλά και από τον β’ παγκόσμιο πόλεμο, για να καταλήξει τελικά, μετά από 91 χρόνια ταξιδιών, στο Ποσείδι. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πλοίο είχε κατασκευαστεί την ίδια σχεδόν εποχή με τον φάρο (πέντε χρόνια αργότερα).

Σήμερα η πρόσβαση στο βυθισμένο πλοίο γίνεται από τον κεντρικό δρόμο για την κατασκήνωση του ΑΠΘ, αφού περάσει κάποιος τον αρχαιολογικό χώρο του Ποσειδωνίου. Σε κοντινή απόσταση από το άκρο της παραλίας υπάρχει πινακίδα που προειδοποιεί για τα ισχυρά ρεύματα στη θάλασσα. Κολυμπώντας 100 μ. περίπου με νότια κατεύθυνση τα υπολείμματα του πλοίου ξεχωρίζουν σε μικρό βάθος, ώστε ακόμη και από την επιφάνεια να μπορεί κάποιος να διακρίνει τα πλευρά της πρύμνης και το δεξί τμήμα της πλώρης του.

Η απόσταση ανάμεσά στα δυο κυρίως τμήματα του ναυαγίου προδίδει το μέγεθος του πλοίου ενώ η διάταξή τους υπονοεί ότι το μεγαλύτερο μέρος είναι θαμμένο κάτω από την άμμο έτσι ώστε ανάλογα με την κατάσταση της θάλασσας μέρη του να αποκαλύπτονται ή να κρύβονται.

Το ναυάγιο σε συνδυασμό με τον φάρο και τον αρχαιολογικό χώρο αποτελούν ένα θεματικό σύνολο μνημείων που συμπυκνώνουν το χρονολογικό εύρος τριών χιλιετιών στο χαρακτηριστικό αυτό ακρωτήρι της Χαλκιδικής.

Η τοποθεσία συνέχισε να αποτελεί ορόσημο για τους ναυτικούς και η είσοδος στον Θερμαϊκό κόλπο επισημαίνεται πλέον με τον φάρο που κατασκευάστηκε το 1864 από την Γαλλική Εταιρεία Φάρων και εντάχθηκε στο Ελληνικό φαρικό δίκτυο μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους (http://www.faroi.com).

Author: Kimon Papadimitriou

Kimon Papadimitriou, Dr Ing Rural and Surveying Engineering, is member of Laboratory Training Staff at the School of Rural and Surveying Engineering, Faculty of Engineering, Aristotle University of Thessaloniki. In 2015 he developed the PADI Underwater Survey Diver distinctive specialty training course. Subsequently, he was certified to teach the Wreck Detective training course.