Το Ναυάγιο στο Καλαμίτσι: Πεδίο Κατάδυσης, Εκπαίδευσης και Έρευνας

Το 1992 ήταν η πρώτη φορά που πήγα στο Καλαμίτσι. Ήταν η εποχή που οι καταδύσεις επιτρέπονταν μόνο σε συγκεκριμένους χώρους και ήμουν τυχερός που υπήρχε το καταδυτικό κέντρο του Georg (αυστριακής καταγωγής)) σε ένα από τα ομορφότερα (και πιο απομακρυσμένα) μέρη της Χαλκιδικής. Οι συνθήκες ήταν ιδανικές για μια κατάδυση στο “Ναυάγιο” που ήταν ένα βασικό αξιοθέατο – πόλος έλξης για δύτες. Η εμπειρία ήταν μοναδική, καθώς σαν αρχάριος αυτοδύτης δεν είχα αντιμετωπίσει ακόμη το θέαμα ενός βυθισμένου πλοίου. Ούτε που είχα φανταστεί ότι αυτό θα ήταν το προοίμιο μιας έρευνας που θα ξεκινούσε 25 χρόνια αργότερα.

Το περασμένο φθινόπωρο σε μια συζήτηση με τον Βασίλη, ιδιοκτήτη του Dolphin Diving Center στο Καλαμίτσι και αγαπητό φίλο, του εξήγησα ότι στα πλαίσια της Ομάδας Ενάλιων Αποτυπώσεων (που συστήθηκε εκείνο το διάστημα), ασχολούμαστε με τη μελέτη των ναυαγίων. Κανείς από τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας δεν είχε επισκεφτεί αυτό το ναυάγιο και αυτό ήταν η αφορμή για να κανονίσουμε την πρώτη κατάδυση (με τον Νίκο και τον Σταύρο) τον Οκτώβρη του 2017 για την αναγνώριση του πεδίου και μια δεύτερη για ολοκλήρωση της φωτογράφησης (με τον Τάσο) τον Νοέμβριο του 2017. Στα χρόνια που είχαν μεσολαβήσει από την πρώτη ναυαγιοκατάδυση αναψυχής είχα αναπτύξει μια ερευνητική διάθεση κατά την προσέγγιση ενάλιων πολιτιστικών αγαθών, εξαιτίας του ιστορικού μου στις ενάλιες αποτυπώσεις. Η προοπτική της μελέτης του ναυαγίου ως παράδειγμα εφαρμογής γνώσεων και δεξιοτήτων των ειδικοτήτων (distinctive specialties) Wreck Detective και Underwater Survey Diver έθετε το πλαίσιο των καταδυτικών μας στόχων: αρχικά, να αποτυπωθεί η θέση και η μορφή του ναυαγίου και στη συνέχεια, να καταγραφούν στοιχεία για τις διαστάσεις, τα βάθη και το περιβάλλον της περιοχής μελέτης.

Στη διάρκεια του χειμώνα έγινε επεξεργασία του αρχικού υλικού καταγραφής και δημιουργήθηκε μια πρώτη 3Δ αναπαράσταση του ναυαγίου (από τον Τάσο και τον Πάνο). Παράλληλα, άρχισε η έρευνα σε αρχειακό υλικό που θα βοηθούσε στην απάντηση δυο βασικών ερωτημάτων: “τί είναι;” και “τί συνέβη;”. Πάνω στην 3Δ αναπαράσταση έγινε ο προγραμματισμός των επόμενωνκαταδύσεων. Κατόπιν, σχεδιάστηκε ένα λεπτομερές σκαρίφημα και τέθηκαν οι επόμενοι καταδυτικοί στόχοι για την αναλυτική καταγραφή των επιμέρους χαρακτηριστικών του πλοίου που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην ταυτοποίησή του.

Μέσα Μάη του 2018 βρεθήκαμε ξανά στο Καλαμίτσι. Μαζί μας και δυο εκπαιδευόμενοι Wreck Detectives (ο Βασίλης και ο Θεόφιλος). Η έκτακτη συμμετοχή ενός ακόμη αυτοδύτη και συστηματικού επισκέπτη της περιοχής (του Walter), επέτρεψε την φωτογραφική κάλυψη μέρους της εκπαίδευσης στο ναυάγιο. Σε διάστημα τριών ημερών πραγματοποιήθηκαν τέσσερις καταδύσεις στο ναυάγιο κατά τις οποίες εντοπίστηκαν πρόσθετες λεπτομέρειες, λήφθηκαν φωτογραφίες από επιμέρους τμήματα, καταγράφηκαν νέα δεδομένα και μετρήθηκαν χαρακτηριστικές διαστάσεις. Η έρευνα συνεχίζεται με την προσδοκία τα τελευταία στοιχεία να διευκολύνουν την αποκάλυψη της ταυτότητάς του πλοίου. Για την ώρα το δημοφιλές ναυάγιο στο άκρο της Σιθωνίας διατηρεί τα μυστικά του…

Author: Kimon Papadimitriou

Kimon Papadimitriou, Dr Ing Rural and Surveying Engineering, is member of Laboratory Training Staff at the School of Rural and Surveying Engineering, Faculty of Engineering, Aristotle University of Thessaloniki. In 2015 he developed the PADI Underwater Survey Diver distinctive specialty training course. Subsequently, he was certified to teach the Wreck Detective training course.